synthetische bewering 1.0
(filosofie; taal en taalkunde)
Algemene voorbeelden
Analytische beweringen staan tegenover synthetische beweringen. Ze worden onderscheiden vanwege de verschillende manieren waarop hun waarheid wordt vastgesteld. De waarheid van een analytische bewering wordt geacht volledig en alleen af te hangen van de betekenis van de termen in de bewering. Het standaardvoorbeeld: "Vrijgezellen zijn ongetrouwd". Deze zin kan niet onwaar zijn, omdat 'vrijgezel' hetzelfde zou betekenen als 'ongetrouwd'.[...]. Niet onvermeld mag blijven dat er filosofen, zijn, zoals Quine, die betogen dat alle beweringen synthetisch zijn. Echte synonymie bestaat niet. Van veel stellen kun je beweren dat ze ongetrouwd zijn, zonder dat je daarmee ook zegt dat de mannen van die stellen vrijgezel zijn.
Er wordt een belangrijk onderscheid gemaakt tussen analytische en synthetische bewering: VB. Synthetische beweringen: de stoelen in deze kamer zijn rood. De betekenis is niet af te leiden uit de zin. Het is iets nieuws. Je zegt iets over de wereld.
Synonymie kan verhelderd worden wanneer we inzicht hebben in het verschil tussen analytische en synthetische beweringen. Een synthetische bewering is een uitspraak die waar of onwaar kan zijn, maar waarvan het waarheidsgehalte nooit met taalkundige middelen bepaald kan worden. Zo kan de bewering ik ben gisteren in Amsterdam geweest waar of onwaar zijn; het hangt ervan af wie deze uitspraak doet en in wat voor omstandigheden.